Бақылау-касса машиналарының фискалдық чектері бойынша сыйақылар төлеу жөніндегі «Salyq кэшбэк» пилоттық жобасын қайта бастау туралы

Мемлекеттік кірістер комитеті микро- және шағын бизнес субъектілері берген бақылау-касса машиналарының фискалдық чектері бойынша сыйақылар төлеуге бағытталған 2025 жылғы 15 наурызда басталатын «Salyq кэшбэк» пилоттық жобасының қайта жаңғыртылатыны туралы хабарлайды.

      «Salyq кэшбэк» жобасының бірінші кезеңі оң нәтиже көрсетті: берілген чектердің саны 2 есеге артты, ал осы чектер бойынша сомма 32%-ға өсті (2024 жылғы 2 жартыжылдық 2023 жылғы 2 жартыжылдықпен салыстырғанда, жоба Семей қаласында, Абай облысында және Ақкөл ауданында іске асырылды).

       "Salyq кэшбэк" жобасының бірінші кезеңі оң нәтиже көрсетті: чектер саны 2 есеге артты, ал бұл чектер бойынша сома 32%-ға өсті (2024 жылғы 2 жартыжылдық 2023 жылғы 2 жартыжылдыққа, жоба Семей қаласында, Абай облысында және Ақмола облысы Ақкөл ауданында жүргізілді).

      Жобаның екінші кезеңінде оны іске асыру мына аумақтарды қамтиды:

      - Өскемен қаласы, Шығыс Қазақстан облысы;

     - Жетіқара ауданы, Қостанай облысы;

    - Жақсы ауданы, Ақмола облысы;

    - Аршалы ауданы, Ақмола облысы.

       «Salyq кэшбэк» жобасына кез келген адам қатыса алады. Ол үшін тауарлар мен қызметтерге ақы төлеу кезінде (қолма-қол ақшамен де, қолма-қол ақшасыз тәсілмен де) фискалдық чек алу, «Amian» арнайы мобильді қосымшасындағы чектен штрих-кодты сканерлеу және сатып алу сомасының 2% мөлшерінде сыйақы алу қажет.

     Сыйақылар «IT Analytics» ЖШС операторы арқылы «Amian» мобильді қосымшасын пайдалана отырып есептеледі.

     «Amian» қосымшасын App Store және Google Play-да тегін жүктеуге болады.

ФИСКАЛДЫҚ ЧЕК БОЙЫНША НЕ ҚАЙТАРУҒА БОЛАДЫ? СІЗДІҢ САТЫП АЛУШЫ РЕТІНДЕГІ ҚҰҚЫҚТАРЫҢЫЗ ЖӘНЕ ӨЗ МҮДДЕЛЕРІҢІЗДІ ҚАЛАЙ ҚОРҒАУҒА БОЛАДЫ?

Фискалдық чек — бұл сатып алуды растайтын жай ғана қағаз емес. Бұл сіздің тұтынушы ретіндегі құқықтарыңызды қорғайтын маңызды құжат. Бірақ фискалдық чек бойынша сіз нақты не қайтаруға немесе айырбастауға болатынын білесіз бе? Түрлі жағдайларда қалай әрекет ету керектігін және чектерді сақтаудың қаншалықты маңызды екенін анықтайық.

Фискалдық чек бойынша не қайтаруға болады?

1. Сапасы лайықсыз тауарлар

Егер сіз жарамсыз болып шыққан, жұмыс істемейтін немесе сипаттамаға сәйкес келмейтін тауарды сатып алған болсаңыз, оны қайтаруға толық құқығыңыз бар. Ол үшін:

• фискалдық чекті сақтауға;
• дүкенге шағымдануға;
• тауарды түпнұсқа орамада (егер мүмкін болса) ұсынуға қажет.
   

2. Тиісті сападағы тауарлар

Егер тауар жарамды болса да, бірақ өлшемі, түсі немесе стилі сәйкес келмесе, оны қайтаруға немесе айырбастауға болады. Ең бастысы — келесі шарттарды сақтауға қажет:

• тауар пайдаланылмауға тиіс;
• барлық жапсырмалар мен орам сақталуы тиіс;
• қайтару мерзімі — әдетте сатып алынған сәттен бастап 14 күн (егер дүкеннің ережесінде өзгеше көрсетілмесе).
   

3. Көрсетілмеген қызметтер

Егер сіз қызмет ақысын төлеген болсаңыз, бірақ ол сізге ұсынылмаған немесе сапасыз орындалған болса, сіз ақшаны қайтаруды талап ете аласыз. Фискалдық чек төлемінің дәлелі болады.
 

4. Азық-түлік тауарлары

Егер тамақ өнімдерінің мерзімі өткен болса, олар сапасыз немесе сипаттамаға сәйкес келмесе, оларды қайтаруға болады.

Фискалдық чек неге соншалықты маңызды?

Фискалдық чек — бұл тауарды қайтару немесе сатушымен дау-дамай кезіндегі сіздің басты құжатыңыз. Ол сатып алу фактісін, мәміленің жасалған күнін, уақытын және орнын растайды. Егер сізде чек болмаса, онда тауардың дәл осы дүкеннен сатып алынғанын дәлелдеуге өте қиын болады.

Өз құқықтарыңызды қалай қорғауға болады?

1. Сатып алғаннан кейін әрдайым чекті тексеріңіз. Онда барлық қажетті деректер бар екеніне көз жеткізіңіз: фискалдық белгі, QR-код, дүкеннің атауы, сатып алу сомасы.
2. Чектерді кепілдік мерзімі немесе қайтару мерзімі аяқталғанға дейін сақтаңыз.
3. Егер чек жоғалса, оны фискалдық деректер операторы (ФДО) арқылы қалпына келтіріп көріңіз.

Чектерді жоғалтпауға қалай болады?

ФИСКАЛДЫҚ ЧЕКТІҢ ТҮПНҰСҚАЛЫҒЫН ҚАЛАЙ ТЕКСЕРУГЕ БОЛАДЫ? ҚОЛДАН ЖАСАУДЫ БОЛДЫРМАУДЫҢ ЖӘНЕ ӨЗ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУДЫҢ ОҢАЙ ТӘСІЛІ

Қазақстан Республикасында (ҚР) тауарларды немесе қызметтерді сатумен айналысатын әрбір кәсіпкер сатып алушыларға фискалдық чектерді беруге міндетті. Алайда, жосықсыз сатушылар нақты кірістерін жасырып және сатып алушыларды олардың құқықтарын қорғаудан айырып, жалған чектерді пайдалана алады. Сізге жалған емес, нағыз чек берілгеніне қалай көз жеткізуге болады? Тексерудің оңай және сенімді тәсілдерін талдап көрейік.

Неліктен фискалдық чекті тексеру маңызды?

Фискалдық чек — бұл сатып алуды растау ғана емес, дүкеннің заңды түрде жұмыс істейтініне, салық төлейтініне және сатылған тауар үшін жауап беретініне кепілдік. Егер чек жарамсыз болса:

• сіз тауарды қайтара немесе айырбастай алмайсыз;
• сізге кепілді қызмет көрсетуден бас тартылуы мүмкін;
• сіздің сатып алуыңыз салық органдарымен ескерілмейді.

Түпнұсқа чектің негізгі белгілері

Нағыз фискалдық чек міндетті түрде келесі элементтерді қамтиды:

1. Фискалдық белгісі (ФБ)
   Чектің ФДО-да (фискалдық деректер операторында) тіркелгенін растайтын бірегей сандық коды. Бұл чектің заңдылығын растайтын басты сәйкестендіргіші.
2. QR-код
   Чек туралы толық ақпараты бар парақшаға сілтемені қамтиды. QR-кодының көмегімен чектің түпнұсқалығын қолданбалар немесе ФДО сайты арқылы тез тексеруге болады.
3. Сатушының деректері
   • Компанияның немесе ЖК-дің атауы;
   • БСН/ЖСН (бизнес-сәйкестендіру нөмірі немесе жеке сәйкестендіру нөмірі);
   • Сату объектісінің мекенжайы.
4. Касса аппаратының деректері (БКМ)
   • МТН (касса аппаратының тіркеу нөмірі);
   • МЗН (БКМ-ның зауыттық нөмірі);

Бұл деректер чектің салық органдарында тіркелген жабдықтарда қалыптасқанын растайды.

5. Сатып алу күні мен уақыты
   Төлем жасау сәтімен дәл сәйкес келуі тиіс. Бұл маңызды белгі, өйткені жалған чектерде жиі дұрыс емес уақыт белгілері болады.
6. Тауарлардың немесе қызметтердің тізімі
   Чекте сатып алынған тауарлардың немесе қызметтердiң құны, саны және жиынтық сомасы көрсетiліп, олардың толық тiзбесi болуы тиiс.
7. Сатып алудың қорытынды сомасы
   Чектегі көрсетілген сомасы нақты төленген сомаға сәйкес болуға тиіс.

Чектің түпнұсқалығын қалай тексеруге болады?

1. ФДО сайты арқылы: Смартфонның камерасы арқылы чектегі QR-кодын сканерлеңіз, жүйе ол туралы ақпаратты көрсетеді. Егер чек базада болмаса, бұл оның қолдан жасалғанын немесе касса аппаратының дербес жұмыс режимінде қалыптастырылғанын білдіруі мүмкін. Соңғы жағдайда бұл чектiң өзiнде көрсетiлуi тиiс.
2. Amian қолданбасында: Amian қолданбасына чекті қосып, оның ФДО-да тіркелгенін немесе тіркелмегенін бірден көре аласыз.

Егер чек жалған болып шықса, не істеу керек?

Егер чек жалған болып шықса, өз құқықтарын қорғау үшін жедел әрекет ету маңызды. Ең алдымен, сатушыдан сізге нағыз фискалдық чек беруді талап етіңіз. Егер сатушы түпнұсқа құжатты беруден бас тартса немесе бере алмаса, бұзушылық туралы салық органдарына хабарлаған жөн. Бұл жосықсыз сатушыны жауапқа тартуға және болашақта осындай жағдайлардың алдын алуға көмектеседі.

Amian қолданбасының артықшылықтары

НЕЛІКТЕН ТҰРМЫСТЫҚ ТЕХНИКА МЕН ЭЛЕКТРОНИКАНЫ САТЫП АЛҒАННАН КЕЙІН ФИСКАЛДЫҚ ЧЕКТЕРДІ САҚТАУ МАҢЫЗДЫ?

Көптеген сатып алушылар, тұрмыстық техника мен электрониканы сатып алып,  фискалдық чектерді сақтау қажеттігі туралы ойланбайды. Алайда бұл құжат тұтынушының құқықтарын қорғауда, қайтаруды немесе жөндеуді рәсімдеуде, сондай-ақ жеке қаржыны есепке алуда маңызды рөл атқарады. Қазақстан Республикасында (ҚР) фискалдық чек — бұл жай ғана қағаз емес, сіздің сатып алуыңыздың маңызды дәлелі.

Тауардың кепілдігі және қайтарылуы

Фискалдық чек — тауарды сатып алудың негізгі растауы. Егер техника жарамсыз болып шықса немесе зауыттық ақау анықталса, чексіз сатып алу күнін дәлелдеу және кепілдікті пайдалану қиын болады. ҚР-да «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» заңы кепілдік мерзімі ішінде тек сатып алу құжаты болған жағдайда ғана сапасыз тауарларды қайтаруға немесе ауыстыруға мүмкіндік береді. Егер техника дұрыс жұмыс істесе де, кепілдік беру немесе тегін жөндеу қажет болса, чек көмектеседі.

Сақтандыру және салықтық шегерімдер

Егер сіз қымбат техниканы сақтандырсаңыз, сақтандыру компаниясы оның құнын растау үшін фискалдық чекті сұрауы мүмкін. Бұдан басқа, техниканы жұмыс мақсатында пайдаланатын кәсіпкерлер мен өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар оның құнын салық есебіне енгізе алады, бұл салық жүктемесін азайтуға мүмкіндік береді.

Қайта сату және сыйға табыстау

Егер сіз техниканы сатуды немесе сыйлауды шешсеңіз, чек тауардың түпнұсқалық бағасын, сатып алынған күнін және заңды тазалығын растайды. Бұл әсіресе смартфондар, ноутбуктер және басқа да қымбат электроника сату кезінде маңызды, себебі фискалдық чектің болуы сатып алушылардың сенімін арттырады.

Чектерді жоғалтпауға қалай болады?